Miedzianka 356 m

Miedzianka (356 m n.p.m.) jest najwyższym wzniesieniem Wzgórz Miedziankowskich, leżących w zachodniej części Pasma Chęcińskiego. Zbudowana jest z wapieni środkowego i górnego dewonu. Nazwa wzgórza nawiązuje do występujących tu rud miedzi. Patrząc od strony północnej Miedzianka przypomina nieco tatrzański Giewont, dlatego też czasami nazywana jest żartobliwie „Świętokrzyskim Giewontem”. W roku 1958 cały masyw Miedzianki objęty został ochroną rezerwatową. W utworzonym wówczas rezerwacie przyrody "Góra Miedzianka" ochronie podlegają nie tylko powierzchniowe formy skalne, roślinność i zwierzęta, ale również ślady prac górniczych z dawnych wieków oraz zjawiska krasowe.

Początki eksploatacji zalegających tu złóż nie są znane, mogą one sięgać czasów rzymskich. W okresie międzywojennym na Miedziance znaleziono rzymskie monety, a w roku 1902 natrafiono na głębokości 60 m na stare chodniki i jak to określono „starożytne narzędzia”. Pierwsza pisemna wzmianka o Miedziance pochodzi z roku 1487, wówczas żupnik chęciński Jan Karaś uzyskał od króla Kazimierza Jagiellończyka zgodę na założenie w pobliskim Polichnie huty miedzi. W opisie wykonanym na zlecenie króla Zygmunta III Wazy w roku 1602, o Miedziance napisano: „góra jest za wioską miejską Polichnem, którą zowią Miedzianką i tamże są huty miejskie. W tej górze kruszec miedziany bardzo dobry, srebra ma niemało. Lazur przy nim bardzo kosztowny i zielenica bardzo cudna”. Wykonany wówczas szyb odwadniający zawalił się po kilku latach i eksploatacje wstrzymano. W historii Miedzianki są okresy intensywnej eksploatacji oraz zupełnego jej zaniechania. Związane to było z trudnościami, na jakie napotykano przy wydobyciu, złoża nie były regularne dodatkowo poprzecinane były uskokami. Ze względu na podchodzącą wodę niezbędne było wykonywanie szybów odwaniających, generowało to bardzo wysokie koszty. W XVIII wieku na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Miedziance miedzi szukali górnicy z Węgier. W roku 1817 próbę wznowienia eksploatacji podjął Stanisław Staszic, ze względu na problemy związane z odwadnianiem szybów próba zakończyła się niepowodzeniem. Na bogate złoża wysokoprocentowej rudy miedzi trafili w roku 1902 bracia Stanisław i Bolesław Łaszczyńscy. Stanisław zastosował po raz pierwszy opracowaną przez siebie elektrolityczną metodę otrzymywania miedzi. Niestety bracia Łaszczyńscy nie poradzili sobie z bardzo wysokimi kosztami wydobycia. Po wybuchu I wojny światowej kopalnie przejęli Austriacy, którzy intensywną eksploatacją przyczynili się do prawie całkowitego wyczerpania złoża. Austriacy pozyskali z Miedzianki około 100 ton miedzi. Po I wojnie światowej bracia Łaszczyńscy podjęli próby wznowienia działalności kopalni, ale ilość rudy nie wystarczała na pokrycie kosztów eksploatacji. Bracia zajęli się wówczas wydobyciem kamienia. Bezowocne poszukiwania rudy miedzi prowadzono jeszcze w latach 1949–1954. W roku 2008 w budynku dawnej szkoły w Miedziance Gmina Chęciny utworzyła Muzealną Izbę Górnictwa Kruszcowego. Izba gromadzi i eksponuje ślady górnictwa. Zebrane tu minerały jak i narzędzia stanowią świadectwo bogatej historii i znaczenia tego miejsca. Pod Górą Miedzianką jest około 4 km szybów i sztolni, nie są one udostępnione dla turystów.

Przez wierzchołek Miedzianki przechodzi żółty szlaku turystyczny im. Juliusza Brauna z Wiernej Rzeki do Chęcin. Z Izby Górnictwa Kruszcowego na szczyt prowadzi zielony, już niestety w wielu miejscach pozacierany szlak geologiczny.

Rekomendowana trasa:

Drogowskaz z nazwą szczytu i kodem QR znajduje się przed Muzealną Izbą Górnictwa Kruszcowego w Miedziance, 800m od szczytu.